ARC24: De Markt, 's-Hertogenbosch - HP Architecten

In het collectieve geheugen van vele Bosschenaren vinden we in februari 2016 een klein trauma: het instorten van het pand aan De Markt. Op deze historisch en archeologisch betekenisvolle plek is op de resten van de oude kelderfundering een nieuw pand gebouwd, bestaande uit een kelderverdieping en een begane grond voor een winkel, daarboven twee appartementen. Het gebouw is in zijn verschijning ambachtelijk maar ook eigentijds.

Toelichting HP Architecten | Beeld Caroline Waltman

Het proces begon met de samenwerking met de gemeente, om het PvE scherp te krijgen en een vertrouwensband op te bouwen. Op een van de belangrijkste plekken van de stad, met veel publiciteit bij elke stap in het proces. Vervolgens zijn de goede adviseurs erbij betrokken, voor een vernieuwend en ambachtelijk ontwerp. We zijn op zoek gegaan naar samenwerkingen om de detaillering van de gevels op een hoog ambachtelijk niveau te brengen. Het doel was een duurzaam gebouw voor de toekomst.

De opdrachtgever zocht een architect die een verbindende rol kon spelen in een ingewikkeld proces. Een rol waar je vanuit vertrouwen met partijen in gesprek gaat, overeenkomsten en verschillen benoemt en politieke spanning verbindt aan ruimtelijke mogelijkheden. Deze houding gaat uit van luisteren en samenwerken. Bij De Markt leverde het op dat we een openingsmoment vierden waar opdrachtgever, adviseurs, gemeente, welstand, bouwers en inwoners zich unaniem herkennen in hun gebouw.

Beeld Caroline Waltman
Beeld Caroline Waltman

De historische kelderbak is gehandhaafd en tevens als fundering gebruikt. Vroeg in het ontwerpproces is constructeur Van Nunen ingeschakeld om de spelregels in beeld te krijgen. Hoeveel gewicht mag je bovenop deze oude kelder stapelen? Dat bleek erg weinig. Zowel de constructie als de afbouw zijn daarom in lichte materialen uitgevoerd: een staalconstructie met houtskeletbouwwanden en bakstenen als steenstrips op dampopen isolatiemateriaal. Dat bespaart niet alleen gewicht maar ook materiaal.

Het gebouw voegt zich in de binnenstad alsof het er altijd al staat. En er wordt weer boven de winkel gewoond. Dat is misschien wel het duurzaamste. Maar wie langer kijkt ontdekt meer: de lichte en dampopen opbouw met een afwerking met bijzondere materialen. Vlasisolatie en minerale stuc. Bakstenen van StoneCycling, gemaakt van gerecyclede baksteen en toiletpotten naast een rijnformaat steen van Vogelensangh. En natuurlijk de zachtglanzende keramische elementen, gemaakt door Christine Jetten.

Beeld Caroline Waltman
Beeld Caroline Waltman

Het nieuwe pand doet recht aan de herinnering van wat er stond. In beeld zijn het twee panden met een nadrukkelijk aanwezig hoekpand. De gevel aan de Markt is historisch als voorgevel ontstaan en dat is herkenbaar in de nieuwbouw. Er is gezocht naar een zorgvuldige gevelcompositie die recht doet aan deze plek, de panden eromheen en haar geschiedenis, zonder hier dogmatisch naar te kijken. Je zou kunnen stellen dat de nieuwbouw op onderdelen de verbeterde versie is van hetgeen verdwenen is.

Zelden realiseren wij een gebouw waar alle betrokken partijen met zoveel liefde en aandacht aan werkten. Toen het gebouw uit de steigers kwam, was het een feest om tussen de mensen te staan. Enthousiast werd alles besproken en selfies gemaakt voor de gevel. Er ontstond een gesprek met een groepje ouderen op scootmobielen. 'Vinden jullie het wat?' werd beantwoord met 'het mooiste gebouw van Den Bosch' – waarop verontwaardigd gereageerd werd met 'maar dan vergeet je een paar oude gebouwen.'

1hparchitecten_De-Markt-sHertogenbosch_plattegronden

Download

De redactie van de Architect selecteert elke dag het belangrijkste nieuws. Heb je nieuws dat misschien voor ons interessant is? Mail dan naar redactiedearchitect@vmnmedia.nl.